Stres a nawyki żywieniowe

Stres a nawyki żywieniowe: Mechanizmy działania 

Długotrwały stres stanowi potrójne wyzwanie dla naszej sylwetki, ponieważ:

• zwiększa ochotę na jedzenie,
• sprzyja gromadzeniu tłuszczu oraz
• osłabia naszą determinację w dążeniu do zdrowego stylu życia.

W momencie stresu mózg uruchamia całą gamę reakcji chemicznych, w tym wydzielanie adrenaliny i kortyzolu. Na początku działania adrenaliny odczuwamy zahamowanie głodu, gdyż nasz organizm przygotowuje się do reakcji walki lub ucieczki, a krew przepływa do mięśni. Jednakże, gdy ten stan ustępuje, nadmiar kortyzolu nadal krąży we krwi, sygnalizując potrzebę uzupełnienia zapasów substancji odżywczych.

Gdy nasi przodkowie toczyli walkę o przeżycie, ich ciała zużywały ogromne ilości energii, które potem trzeba było potem. Ci, którzy zdołali znaleźć wysokokaloryczny pokarm, mieli większe szanse na przetrwanie. Dlatego zdobycie smakowitego jedzenia wiązało się z przyjemnością. W ten sposób mózg poprzez nagrodę motywował ludzi do poszukiwania pożywienia.  

W dzisiejszych czasach ludzie rzadko podejmują tak duży wysiłek fizyczny. Częściej doświadczamy stresu, czy to siedząc na kanapie z troskami finansowymi, czy też spędzając godziny przed ekranem komputera, nadrabiając zaległą pracę. Niestety, nasz mózg nadal funkcjonuje na zasadach sprzed tysięcy lat, więc gdy czujesz się zestresowana, może podpowiedzieć ci, żeby sięgnąć po kolejną przekąskę.

Stres a nawyki żywieniowe: wpływ kortyzolu na gromadzenie tkanki tłuszczowej

Stres również sprzyja odkładaniu tłuszczu w okolicach brzucha. W czasach, gdy głód i walka były codziennością, gromadzenie tłuszczu w tej okolicy było adaptacyjnym mechanizmem obronnym. Dlatego dzisiaj, gdy długo doświadczasz stresu, organizm zaczyna odkładać tłuszcz w tej części ciała. Jest to tak zwany tłuszcz trzewny, który gromadzi się głęboko w jamie brzusznej. Ten rodzaj tłuszczu otaczający nasze narządy wewnętrzne jest niezdrowy i trudny do pozbycia się, a jego obecność wyzwala reakcje zapalne w organizmie.

Dodatkowo, nadmiar kortyzolu sprawia, że metabolizm zwalnia, gdyż organizm stara się zachować odpowiednie ilości glukozy w oczekiwaniu na potrzeby intensywnej pracy fizycznej i umysłowej, koniecznej do radzenia sobie z zagrożeniem. W efekcie, spalanie kalorii jest ograniczone, co sprzyja nadwadze.

Stres często idzie w parze z lękiem lub napięciem wywołanym gwałtownym wzrostem poziomu adrenaliny. Ciężko jest ci wtedy usiedzieć w miejscu, co może skutkować spaleniem dodatkowych kalorii poprzez aktywność fizyczną lub nawet intensywne porządki w domu. Niemniej jednak, lęk może także skłonić cię do kompulsywnego sięgania po jedzenie w celu złagodzenia nieprzyjemnych emocji.

Stres a nawyki żywieniowe: Objadanie się jako forma radzenia sobie ze stresem

Objadanie się lub sięganie po niezdrowe przekąski to powszechna reakcja na stres, próba złagodzenia negatywnych uczuć. 

Według badania przeprowadzonego przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne w 2015 roku, niemal 40 procent badanych przyznało, że tak właśnie radzi sobie ze stresem. Wielu ludzi również ucieka się do oglądania telewizji lub surfowania po internecie. 

Tego rodzaju zachowania sprzyjają objadaniu się. Dodatkowo, podczas przeglądania internetu lub oglądania telewizji zazwyczaj jemy w sposób automatyczny – nie zwracając uwagi na smak jedzenia, ilość spożytych kalorii czy sygnały sytości. To prowadzi do spożywania większych ilości jedzenia, mimo że nie czujemy się naprawdę najedzeni.

W stanach przewlekłego stresu często odczuwamy ochotę na jedzenie poprawiające nastrój, takie jak chipsy czy lody. To zwykle przekąski łatwe do spożycia, mocno przetworzone i bogate w tłuszcze, cukry lub sól.

Ponadto, w trudnych chwilach często sięgamy po jedzenie, które kojarzy się nam z miłymi wspomnieniami z dzieciństwa. Czy pamiętasz smak tych pysznych ciasteczek, które piekła Ci babcia? Ta nostalgia może skłaniać nas do sięgania po takie właśnie przysmaki.

Jednym z powodów, dla których w okresach stresu zaniedbujemy zdrowe nawyki żywieniowe, jest brak czasu i energii. Nie masz ochoty tracić ich na planowanie i przygotowywanie posiłków, dlatego często decydujesz się na gotowe dania nie zwracając uwagi na ich jakość czy kaloryczność.